Կրքեր՝ «Հայաքվեի» շուրջ. էմոցիանե՞ր, թե՞ ռացիոնալիզմ

«Հայաքվեի» վերաբերյալ կրքերը շարունակում են եռալ. ընդդիմությունը փորձում է խորհրդարան մտցնել Արցախի ու Արցախցիների գոյության իրավունքն ամրագրող նախագիծը, իսկ ահա իշխանություներն ամեն գնով ջանում են տորպեդահարել այն՝ Ադրբեջանին չդառնացնելու: Համենայն դեպս՝ իշխանական պատգամավոր Գևորգ Պապոյանի պատճառաբանություններից հնարավոր է եղել գալ նման եզրակացութան:
Բավական ուշագրավ է ստացվել նրա կողմից մատնանշված պատճառներից մեկը, որը, ըստ ՔՊ-ականի, չի կարելի հաշվի չառնել նման նախաձեռնությամբ հանդես գալիս:
Պապոյանը, մասնավոապես, հարց է բարձրացրել, թե ինչպե՞ս կվերաբերվի Հայաստանն այն երկրին, որը կորոշի հայաստանյան մարզերից մեկը հայտարարել իր տարածքային ամբողջականության անբաժանելի մաս: Միաժամանակ նա պնդել է, թե՝ եթե ընդունվի նախաձեռնությունը, ապա միանգամից փակվելու է խաղաղության ճանապարհը, Ադրբեջանին տրվելու են հիմքեր՝ միջազգային հանրության մոտ հիմնավորելու Հայաստանի դեմ հերթական ագրեսիան: Միաժամանակ նա հարց է բարձրացրել, թե լինելով պետական գործիչներ՝ պետք է շարժվել ռացիոնա՞լ սկզբունքներով, թե՞ էմոցիաներով:
Նախ՝ արձանագրենք, որ հայկական մարզերից մեկի նկատմամբ կամայական երկրի երևակայական ոտնձգության մասին խոսելն արդեն վկայում է արցախյան հիմնախնդրի վերաբեյալ իշխանությունների ունեցած այլասերված պատկերացումների մասին. Արցախը երբեք չի եղել անկախ Ադրբեջանի կազմում, և նույնիսկ ԽՍՀՄ տարիներին այն ունեցել է բավական լայն ինքնավարություն, որի մասին այսօր երազելն անգամ դարձել է երանություն: Երկրորդ, որ չափազանց էական է, Պապոյանի հայտարարությունները գուցե ինչ-որ տեղ ընկալելի լինեին, եթե բլորիս աչքի առաջ չլիներ վերջին տարիների օրինակը:
Փաստն այն է, որ առնվազը 2020-ից ի վեր ՀՀ իշխանությունները չեն դադարում Ադրբեջանից խաղաղություն մուրալ, առիթը բաց չեն թողնում՝ խաղաղություն կառուցելու վերաբերյալ բարձրագոչ հայտարարություներ անելու, հիմա էլ առաջ են քաշել «Հայկական խաչմերուկ» կոչված պրոյեկտը, որն իբր խաղաղություն է ապահովելու:
Արդյունքում ստացանք էթնիկ զտում: Ասել կուզի՝ խաղաղության մասին լոլոներն ու Ադրբեջանի ազգային շահերի հետ հաշվի նստելու վերաբերյալ թախանձագին հայտարարություններն ի վիճակի չեղան փրկել Ստեփանակերտը, կասեցնել թուրքական յաթաղանի հայակեր առաջընթացը:
Այսինքն՝ Ադրբեջանը մեր պացիֆիստական վարքին հակադրեց ագրեսիան ու կոտորածը: Բայց նույնիսկ այս ամենը չի ստիպել իշխանություններին խելքի գալ ու թուրքին ճանաչել: Իրականությունն այն է, որ թուրքին ոգևորողը հենց հակառակորդի թուլությունն է, թուրքի մենթալիտետն է այդպիսին, մինչդեռ նույն «Հայաքվեն», որն իշխանություններն իհարկե մերժել ու մերժելու են, փորձ է՝ տեր կանգնելու սեփական իրավունքներին, դուրս գալու թուրք-ադրբեջանական տանդեմի գծած շրջանակներից ու գոնե մի փոքր սուբյեկտայնություն ձեռք բերելու, որից ամբողջությամբ զրկված ենք հիմա:
Էմոցիանե՞ր, թե՞ ռեալիզմ դիլեման լուծված է վաղուց. ամենամեծ խնդրը հենց այն է, որ իշխանություներն այսօր էմոցիաներով են առաջնորդվում՝ կարծելով, թե «խաղաղասեր» թուրքին հայերն են սադրում, մինչդեռ իրականությունը հակառակն է, որը նրանք չեն խոստովանում՝ վախենալով կորցնել ձեռք գցած իշխանությունը:
Գ.Մ.
Source: USAArmenia